Ukraina przebudowuje swoje rolnictwo według zasad, które mogą wstrząsnąć unijnym rynkiem. Nowo powołany „superresort” połączył politykę rolną z gospodarką i ochroną środowiska, a minister Ołeksij Sobolew stawia na cyfryzację, przejrzystość i ograniczanie korupcji w obrocie gruntami. W praktyce oznacza to podejście do rolnictwa jak do dynamicznego biznesu — z naciskiem na efektywność i innowacje.
Nowe otwarcie w Kijowie
Sobolew, znany m.in. z reformy platformy Prozorro.Sale, wdraża strategię integrującą rolnictwo z szerokimi celami gospodarczymi i klimatycznymi. Cyfrowe narzędzia, transparentne procedury i modernizacja obrotu ziemią mają nie tylko zwiększyć konkurencyjność ukraińskich producentów, ale też ograniczyć patologie, które latami ciążyły na sektorze.
Inny kurs niż w Brukseli
Ten model wyraźnie różni się od Wspólnej Polityki Rolnej UE. WPR od dekad wspiera rolnictwo poprzez dopłaty bezpośrednie, stabilizację dochodów oraz ochronę funkcji pozaprodukcyjnych: krajobrazu, bioróżnorodności czy kulturowego dziedzictwa wsi. Stabilność jest tu wartością nadrzędną, ale wielu ekspertów zauważa, że może ona jednocześnie tłumić elastyczność i tempo wdrażania nowych rozwiązań.
Wyzwanie dla unijnych gospodarstw
Jeśli Ukraina utrzyma kurs na szybki rozwój i integrację rolnictwa z polityką gospodarczą, rodzinne gospodarstwa w UE mogą mieć trudności z utrzymaniem konkurencyjności. Komisja Europejska już dziś rozważa włączenie elementów modelu ukraińskiego — np. silniejszej integracji z polityką klimatyczną i środowiskową — co może oznaczać stopniowe ograniczanie autonomii rolnictwa jako samodzielnego sektora.
Co to oznacza dla przyszłości WPR?
Zderzenie dwóch filozofii — ukraińskiej, nastawionej na innowacje i integrację, oraz unijnej, skoncentrowanej na stabilizacji i ochronie — wymusza refleksję nad tym, czy obecna WPR jest gotowa na globalną konkurencję w nowej odsłonie. Nadchodzące lata mogą być czasem trudnych decyzji o kierunku zmian: trwać przy sprawdzonym modelu czy sięgnąć po elementy bardziej biznesowego podejścia.
Główne wnioski? Ukraina stawia na rolnictwo jako motor gospodarki, łącząc je z technologią i polityką klimatyczną. UE, trzymając się tradycyjnego modelu WPR, może stanąć przed koniecznością modernizacji, jeśli chce utrzymać konkurencyjność swoich rolników na zmieniającym się rynku.
Cezary Majewski