Temat zasiedzenia przygranicznego pasa ziemi nabiera znaczenia zwłaszcza tam, gdzie granice nieruchomości są niewyraźne lub nieuregulowane. Rolnicy często zastanawiają się, czy mogą formalnie uzyskać własność takiego pasa ziemi, który od lat użytkowali – np. z wzgledów historycznych, praktycznych czy sąsiedzkich.
Co to jest „przygraniczny pas ziemi”?
- To wąski fragment gruntu, który graniczy z naszą nieruchomością, ale formalnie należy do kogoś innego.
- Może być oznaczony np. ogrodzeniem, naturalną przeszkodą w terenie, uprawami – czyli w sposób widoczny użytkowany jakby należał do sąsiedniej posesji.
- Istotne: musi być fizycznie wykorzystywany przez posiadacza działki (np. działalność rolniczą, sadzenie, uprawy).
Warunki, które trzeba spełnić, żeby zasiedzieć taki pas
Zgodnie z prawem (kodeks cywilny, art. 172 i następne) oraz wykładnią sądów, by sąd mógł orzec zasiedzenie, muszą być spełnione pewne przesłanki:
- Posiadanie samoistne – czyli tak, jakbyśmy byli właścicielem, wykonując wszelkie prawa właściciela (np. uprawa, użytkowanie) bez zgody formalnego właściciela.
- Ciągłość i nieprzerwany charakter posiadania – przez określony okres czasu. W zależności od rodzaju posiadania: dla zasiedzenia zwykłego trwa to 20 lat, a dla posiadania w dobrej wierze – krócej.
- Widoczne użytkowanie – nie wystarczy przechodzenie; działanie musi być zauważalne: jakieś ogrodzenie, zabudowa, uprawy, czy inny trwały znak użytkowania.
- Przyłączenie do własnej nieruchomości – ten pas ziemi musi być traktowany jak część naszej działki, jako dodatkowy teren w praktycznym użytkowaniu.
Czy można doliczyć czas użytkowania przez rodziców lub poprzedników?
Tak – orzecznictwo wskazuje, że okres posiadania rodziców lub poprzednich użytkowników może być wliczony, jeśli użytkowanie było faktyczne i spełniało warunki samoistności (było jakby właścicielskie). Trzeba jednak dobrze dokumentować taki stan – np. świadkowie, zdjęcia, świadectwa użytkowania.
Kto decyduje i jak przebiega proces?
- Sprawę rozstrzyga sąd cywilny – rolnik składa pozew o zasiedzenie.
- W pozwie trzeba przedstawić dowody: mapa działki, dokumenty katastralne, świadectwa, zdjęcia, zeznania świadków.
- Sąd musi ocenić, czy przesłanki są spełnione – posiadanie samoistne, ciągłość, sposób użytkowania.
źródło zdjęcia: pixabay