EBI zaprezentował raport oceniający wdrażanie strategii Climate Bank Roadmap 2021–2025. Wskazuje on rosnące znaczenie rolnictwa i bioekonomii jako fundamentów Zielonego Ładu. Bank aktywnie uczestniczy w łańcuchu „od pola do stołu”, wspierając zrównoważoną produkcję, przetwórstwo, transport i konsumpcję żywności.
Według EIB, zaangażowanie w inwestycje „zielone” wzrosło ponad dwukrotnie: roczne środki przeznaczone na projekty klimatyczne osiągnęły prawie 45 mld EUR w latach 2021–2024. Z kolei wyłącznie w dziedzinie rolnictwa i bioekonomii bank przeznaczył ponad 6 mld EUR w 2024 r.
Inicjatywy specjalne – wspierając młodych i kobiety
Nowa szansa dla młodych i kobiet na wsi! EIB z końcem 2024 r. ogłosił największy w historii swojej działalności pakiet: 3 mld EUR niskooprocentowanych pożyczek dla sektora rolnictwa, leśnictwa i rybołówstwa. Skierowany głównie do małych i średnich przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem młodych i kobiet rolników, pakiet ma być rozłożony na trzyletni okres, a jego wpływ ma posłużyć do uruchomienia nawet 8,4 mld EUR finansowań z innych instytucji
W praktyce środki mają wspierać modernizację gospodarstw, lepsze gospodarowanie glebą i wodą, inwestycje w biogaz czy narzędzia cyfrowe, zwłaszcza tam, gdzie tradycyjne finansowanie jest niedostępne.
Adaptacja do zmian klimatycznych – inwestycje obronne
Rolnicy w całej UE tracą średnio 28,3 mld EUR rocznie z powodu ekstremalnych zjawisk pogodowych – tylko 20–30% tych strat jest ubezpieczonych. EIB planuje wykorzystać ten raport do kierunkowania wsparcia w zakresie infrastruktury nawadniającej i ubezpieczeń rolniczych, wykorzystując nowe modelowe programy absorpcji ryzyka.
Dodatkowo bank zadeklarował przeznaczenie 15 mld EUR w latach 2025–2027 na projekty związane z ochroną zasobów wodnych – od modernizacji infrastruktury po rozwiązania oparte na ekosystemach.
Co może pójść nie tak?
Choć popyt na zrównoważone przedsięwzięcia rośnie, EIB wskazuje, że większość projektów rolniczych cechuje się małą skalą i dużą złożonością. Bariery proceduralne, brak akcesu do grantów i niewielki poziom doradztwa znacząco utrudniają korzystanie z dostępnych produktów finansowych – szczególnie przez mniejsze podmioty gospodarcze.
Co to może oznaczać dla Polski?
Według planu operacyjnego EIB na lata 2025–2027 sektor rolno‑spożywczy ma uzyskać ok. 6,2 mld EUR nowych zobowiązań, co oznacza wzrost w porównaniu z poprzednim rokiem
W Polsce, gdzie rolnictwo jest ważnym filarem gospodarki, dostęp do finansowania EIB może przynieść konkretną modernizację mniejszych gospodarstw – od inwestycji w systemy nawadniania, przez technologie ograniczające emisje, aż po większą efektywność produkcji.
Kluczowe warunki powodzenia to uproszczenie procedur, dostęp do informacji oraz partnerstwo między lokalnymi strukturami doradczymi a bankiem. Krajowe instytucje powinny aktywnie współtworzyć ramy wsparcia, by pieniądze trafiały do najbardziej potrzebujących – bez nadmiernej biurokracji i opóźnień.
EIB – motor napędowy zielonej transformacji w rolnictwie
Jeśli ambitne plany Europejskiego Banku Inwestycyjnego zostaną zrealizowane, europejskie rolnictwo ma szansę wejść na nowy poziom: bardziej odporne na zmiany klimatu, nowocześniejsze i oparte na zasadach zrównoważonego rozwoju. Inwestycje „od pola do stołu” mogą nie tylko wspierać środowisko, ale też realnie wzmacniać gospodarkę w całym łańcuchu żywnościowym.
Ale żeby te zmiany nie pozostały jedynie na papierze, potrzebna jest ścisła współpraca – pomiędzy instytucjami, doradcami, finansowaniem i samymi rolnikami. Bez spójnego działania nawet największe środki mogą utknąć w biurokratycznym korku i nie dotrzeć tam, gdzie są najbardziej potrzebne – do małych gospodarstw, które często najbardziej potrzebują wsparcia.
Anna Miller