GAEC 2 to jedna z norm warunkowości w rolnictwie, której celem jest ochrona torfowisk i terenów podmokłych. Obejmuje m.in. zakaz ich przekształcania, orki oraz wykonywania nowych lub odnawiania istniejących rowów i instalacji odwadniających.
Na trwałych użytkach zielonych (TUZ) dopuszcza się jedynie renowację z płytką uprawą i podsiewem, nie częściej niż raz na 4 lata. Na gruntach ornych maksymalna głębokość uprawy to 15 cm. Przestrzeganie tych zasad jest warunkiem uzyskania dopłat bezpośrednich oraz innych form wsparcia.
Kogo dotyczy GAEC 2?
Po korekcie planów normą GAEC 2 objęto w Polsce ponad 399 tys. ha – około 10% to grunty orne, a pozostałe 90% to TUZ-y. Z obowiązku kontroli i sankcji wyłączono gospodarstwa do 10 ha użytków rolnych (ok. 73% wszystkich), jednak nawet w tym przypadku warto dbać o zgodność danych w systemie. Aktualną mapę GAEC 2 można sprawdzić na stronie gaec2.iung.pl.
Jak zgłosić rozbieżności?
Istnieją trzy ścieżki postępowania:
- Podczas składania wniosku w eWniosekPlus – wybierasz działkę, włączasz warstwę GAEC 2 i opisujesz błąd. ARiMR kieruje sprawę do IUNG-PIB, który analizuje dokumenty, dane przestrzenne, a w razie potrzeby wykonuje oględziny w terenie.
- Odwołanie od decyzji ARiMR – jeśli problem wyszedł na jaw po wydaniu decyzji, procedura wygląda podobnie jak powyżej.
- Bezpośredni wniosek do IUNG-PIB – wysyłasz pismo lub e-mail na adres gaec2@iung.pulawy.pl. IUNG informuje ARiMR o weryfikacji, a po jej zakończeniu przekazuje stanowisko obu stronom.
Terminy odpowiedzi
- Standardowo: 5 dni roboczych
- Przy dużej liczbie zgłoszeń: do 14 dni
- W przypadku konieczności badań terenowych i analiz laboratoryjnych: do 45 dni
Ważne – próbek gleby w ramach kontroli GAEC 2 nie pobiera ARiMR, lecz IUNG-PIB i Okręgowe Stacje Chemiczno-Rolnicze.
Jak przygotować skuteczne zgłoszenie?
Warto przygotować:
- numer działki ewidencyjnej,
- opis rozbieżności (np. błędnie wyznaczona granica, brak przesłanek terenowych),
- opcjonalnie zdjęcia, szkice, wypisy z planów melioracyjnych.
Im dokładniejszy opis, tym szybciej IUNG będzie mógł wydać opinię.
Aktualizacja mapy GAEC 2
IUNG-PIB raz w roku – przed kolejnym naborem wniosków – publikuje zaktualizowaną warstwę mapy uwzględniającą uznane korekty. Dzięki temu przy składaniu kolejnych wniosków rolnicy korzystają już z poprawionych danych.
Dlaczego warto reagować od razu?
Szybkie zgłoszenie rozbieżności:
- zmniejsza ryzyko obniżenia płatności,
- chroni możliwość pełnego użytkowania gruntów,
- poprawia dane referencyjne, co ułatwia życie innym rolnikom w regionie.
GAEC 2 to nie urzędniczy kaprys, tylko warunek, od którego zależy realny zastrzyk gotówki w postaci dopłat. Jeśli mapa pokazuje podmokły teren tam, gdzie rośnie pszenica, albo wirtualny rów biegnie przez środek pastwiska – warto to prostować od razu. Im szybciej zgłoszenie trafi do IUNG-PIB, tym szybciej zniknie z warstwy mapy błąd, który dziś jest problemem indywidualnym, a jutro może stać się zbiorowym kłopotem całej okolicy. W rolnictwie czasem trzeba umieć poczekać na efekty, ale w tej procedurze zwlekanie nie przynosi żadnych plonów.
źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/siano-trawa-%C5%82%C4%85ka-zbi%C3%B3r-rolnictwo-8074152/
Cezary Majewski