Ściernisko, które pozostaje po zbiorze zbóż, to nie tylko „resztki” na polu, ale prawdziwy skarbiec materii organicznej. Umiejętne jego zagospodarowanie to inwestycja w żyzność gleby, lepsze plony i zdrowe uprawy w kolejnym sezonie. W rolnictwie mówi się, że „po żniwach rodzi się nowe życie” – i właśnie o to życie w glebie warto teraz zadbać.
Co to jest ściernisko?
Ściernisko to powierzchnia pola, na której po żniwach pozostały dolne fragmenty źdźbeł zbóż, zwane ścierniem. Zawierają one cenne składniki pokarmowe i stanowią doskonały materiał do poprawy struktury gleby. Właściwe postępowanie z tym „rolniczym kapitałem” może zdecydować o sukcesie kolejnych zasiewów.
Dlaczego warto zagospodarować ściernisko?
Zaniedbanie ścierniska to jak pozostawienie w gospodarstwie niewykorzystanego nawozu. Jego umiejętna uprawa daje wymierne korzyści:
- Zatrzymanie wilgoci w glebie – szybkie działanie ogranicza parowanie, co jest szczególnie ważne w okresach suszy.
- Naturalne ograniczenie chwastów i patogenów – rozdrobnione resztki stwarzają warunki do skiełkowania chwastów, które następnie zostaną zniszczone podczas dalszej uprawy, zmniejszając presję chorób.
- Poprawa żyzności gleby – proces mineralizacji resztek uwalnia składniki odżywcze i pobudza życie biologiczne, wspierając długofalową kondycję gleby.
Kiedy i czym wykonać uprawę ścierniska?
Zasada jest prosta: im szybciej po żniwach, tym lepiej. Opóźnienie zwiększa straty wody i utrudnia przygotowanie stanowiska pod kolejne uprawy.
Najpopularniejsze metody:
- Brona talerzowa – doskonała do rozdrabniania i mieszania słomy z glebą; optymalna głębokość pracy to 8–12 cm.
- Podorywka – dawniej powszechna, dziś rzadziej stosowana, bo układa słomę w warstwy („mata”), co spowalnia jej rozkład.
- Mulczowanie lub wał nożowy – szczególnie skuteczne przy zielonym ścierniku po rzepaku; drobno rozdrabniają resztki, ułatwiając mineralizację.
Jak wspomóc rozkład resztek pożniwnych?
Oprócz mechanicznej obróbki warto zastosować metody chemiczne lub biologiczne:
- Herbicydy totalne (np. glifosat) – skuteczne w zwalczaniu perzu i chwastów przed uprawą; zabieg wykonuje się na 2–5 dni przed kolejną uprawą.
- Dodatki azotu – podanie 5–10 kg N na tonę słomy (RSM, mocznik) pobudza mikroorganizmy rozkładające resztki.
- HumiCalc 4.0 – aktywator glebowy zawierający wapno, kwasy humusowe, bor i bakterie wiążące azot; poprawia strukturę i stymuluje aktywność biologiczną.
- Convert SL – preparat z bakteriami celulozowymi (Bacillus sp.), które przyspieszają mineralizację i ograniczają rozwój patogenów, np. Fusarium.
Międzyplony ścierniskowe – dodatkowy zysk dla gleby
Ściernisko to świetna baza pod międzyplony. Wysiew roślin takich jak gorczyca biała (15–20 kg/ha) czy facelia (10 kg/ha) poprawia strukturę gleby i chroni ją przed erozją. Coraz większą popularność zyskują mieszanki z bobowatymi, które dodatkowo wzbogacają glebę w azot. Ważne, by wysiewać je wcześnie i nie dopuścić do kwitnienia jesienią.
Podsumowanie
Dobrze zagospodarowane ściernisko to fundament udanych plonów w kolejnym sezonie. Warto pamiętać, że w rolnictwie – podobnie jak w naturze – nic się nie marnuje. Każdy źdźbło, każda grudka ziemi i każda kropla wody ma znaczenie. Szybka reakcja po żniwach to inwestycja, która zwróci się w zdrowych uprawach i stabilnych plonach.
źródło zdjęcia: https://x.com/FidelSarkastro/status/1671751146719920130/photo/1
Anna Miller