Wspólna Polityka Rolna (WPR) 2023–2027 to nie tylko filar bezpieczeństwa żywnościowego, ale też żyzna gleba dla nowych pokoleń gospodarzy. Unia Europejska zdecydowała, że co najmniej 3% krajowej koperty płatności bezpośrednich każdego państwa członkowskiego ma trafić właśnie do młodych rolników – tych, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z ziemią.
Premia dochodowa CISYF
Najważniejszym instrumentem wsparcia jest tzw. Complementary Income Support for Young Farmers (CISYF) – dodatkowa premia dochodowa. Może ona być przyznawana:
- jako dopłata do hektara,
- albo w formie rocznego ryczałtu.
Z premii można korzystać przez maksymalnie 5 lat od momentu rozpoczęcia działalności rolniczej, pod warunkiem że rolnik nie ukończył jeszcze 40 lat.
Dotacje na start – pomoc instalacyjna
Kolejnym narzędziem wsparcia jest pomoc instalacyjna (installation aid), czyli jednorazowa dotacja dla młodych rolników i przedsiębiorców wiejskich. Ma ona za zadanie ułatwić rozpoczęcie działalności oraz zakup niezbędnego wyposażenia i maszyn.
Sukcesja gospodarstw i współpraca pokoleniowa
WPR promuje również przekazywanie gospodarstw w ramach rodzinnych sukcesji. Wspierane są:
- programy doradcze,
- szkolenia kierunkowe,
- grupy producenckie, które ułatwiają wejście młodych w rynek.
Wskaźnik R.36 zakłada, że do 2027 r. działalność rolniczą podejmie dzięki tym środkom około 380 000 młodych osób w całej UE.
Inwestycje i innowacje
Wspólna Polityka Rolna przewiduje także inwestycyjne dotacje, które wspierają:
- rozwój nowoczesnych technologii,
- agroinnowacje,
- zrównoważoną biogospodarkę,
- dostosowanie do zmian klimatycznych i wahań rynkowych.
Dzięki temu młodzi rolnicy mają szansę nie tylko przetrwać, ale też zyskać przewagę konkurencyjną.
Wsparcie krajowe i uproszczenia
Państwa członkowskie, w tym Polska, zobowiązane są do stworzenia spójnych ram dla młodych rolników: od ulg podatkowych, przez prawo dzierżawy i spadków, aż po uproszczenia administracyjne. Celem jest ułatwienie startu w branży, która wciąż zmaga się z wyraźną luką pokoleniową. Według najnowszych danych GUS (na podstawie spisu rolniczego 2023, opublikowanego w maju 2025 roku), średni wiek pracującego kierującego indywidualnym gospodarstwem rolnym w Polsce wyniósł 51,7 lat.
Pokolenie nowych plonów
Wspólna Polityka Rolna, według Komisji Europejskiej, to dziś nie tylko zbiór regulacji, ale konkretna szansa dla młodych ludzi, którzy chcą uprawiać rolę z głową pełną pomysłów i nowoczesnych narzędzi. Premia CISYF, dotacje inwestycyjne, wsparcie edukacyjne i sieciowe – to wszystko składa się na nowy model rolnictwa: innowacyjnego, zrównoważonego i otwartego na przyszłość.
Justyna Walewska