Wydawało się, że przeprowadzka na wieś będzie spełnieniem marzeń o ciszy i naturze. Tymczasem mieszkańcy Grodziska pod Łodzią szybko trafili na twardą glebę rolniczej codzienności. Uciążliwy zapach z chlewni prowadzonej przez Szymona Klukę stał się dla nowych sąsiadów nie do zniesienia. Złożyli pozew, zarzucając rolnikowi naruszenie dóbr osobistych. Mimo podjętych przez gospodarza prób łagodzenia sytuacji – sadzenia roślin, montażu filtrów czy zmiany harmonogramu karmienia – zapachy nie ustąpiły.
Trzynastoletni bój i surowy wyrok
Sprawa ciągnęła się przez trzynaście lat, trafiając na wokandę zarówno sądów administracyjnych, jak i cywilnych. Choć Naczelny Sąd Administracyjny uznał działalność Kluki za legalną i zgodną z planem zagospodarowania, w sprawie cywilnej Sąd Najwyższy był bezlitosny. 28 maja 2025 roku oddalił kasację rolnika i podtrzymał nakaz wypłaty sąsiadom blisko 120 tys. zł zadośćuczynienia – uznając, że zapachy przekroczyły „przeciętną miarę” uciążliwości.
Minister zapowiada ustawę chroniącą funkcję rolniczą wsi
Minister rolnictwa Stefan Krajewski zareagował błyskawicznie. Zapowiedział projekt ustawy mającej na celu ochronę wsi jako przestrzeni produkcyjnej. W jego zapowiedziach pojawiły się propozycje wprowadzenia:
- limitów jednostek odorowych,
- uproszczonego trybu uzyskiwania pozwoleń środowiskowych dla drobnych hodowców,
- zasady „pierwszeństwa produkcyjnego” dla terenów rolnych.
Minister zadeklarował także wsparcie finansowe dla Szymona Kluki – poza wpłatami z internetowej zbiórki (ponad 80 tys. zł), część kosztów ma pokryć fundusz Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Wieś podzielona – między smrodem a zdrowym rozsądkiem
Projekt spotkał się jednak z kontrowersjami. Część organizacji ekologicznych alarmuje, że nowe prawo może zamienić wieś w „strefę bezkarnych odorów” i pozwolić na powstawanie inwestycji uciążliwych dla mieszkańców. Z drugiej strony, izby rolnicze postulują alternatywne rozwiązanie: ulgi podatkowe na modernizację instalacji wentylacyjnych, które faktycznie pomogłyby zmniejszyć uciążliwość chowu.
Wnioski: czy wieś musi wybierać między chlebem a powietrzem?
Sprawa Szymona Kluki to nie tylko lokalny konflikt, lecz symbol szerszego problemu: jak pogodzić gospodarczą funkcję wsi z oczekiwaniami nowo osiedlających się mieszkańców? Wyrok Sądu Najwyższego ujawnił luki w przepisach, które – według zapowiedzi rządu – ma wypełnić nowa ustawa. Czy będzie ona skuteczną osłoną dla rolników, czy zapalnikiem kolejnych konfliktów – pokaże czas.
źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/wieprzowy-%C5%9Bpi%C4%85cej-%C5%9Bwinie-4194257/
Anna Miller