Zostawienie pola odłogiem po żniwach to jakby przykryć glebę pustką – narażamy ją na wymywanie składników i utratę próchnicy. Poplony, zwane też międzyplonami, to żywe zabezpieczenie pola na zimę. Ich zadania są wielorakie:
- zatrzymują azot w glebie, ograniczając jego wymywanie,
- chronią przed erozją wietrzną i wodną,
- poprawiają strukturę gleby i zwiększają zawartość próchnicy,
- ograniczają zachwaszczenie i są naturalną barierą fitosanitarną.
Rolnicy coraz częściej traktują poplony jako inwestycję w przyszłe plony – to zielony kapitał, który procentuje w kolejnym sezonie.
Jakie gatunki wybrać do poplonów?
Dobór roślin zależy od celu, jaki chcemy osiągnąć.
- Rośliny motylkowate (facelia, wyka, koniczyna) – wiążą azot z powietrza i wzbogacają glebę.
- Rośliny krzyżowe (gorczyca, rzodkiew oleista) – głęboko korzenią się, poprawiając strukturę gleby.
- Zboża (żyto, owies, jęczmień jary) – szybko przykrywają pole i ograniczają erozję.
- Mieszanki wielogatunkowe – łączą zalety różnych grup i wspierają bioróżnorodność.
Wskazówka: facelia i gorczyca to najczęściej wybierane gatunki – rosną szybko i skutecznie osłaniają glebę.
Terminy siewu poplonów
Im szybciej wysiane po zbiorach, tym lepiej wykorzystają resztki wilgoci w glebie. Najczęściej poplony sieje się:
- po żniwach zbóż ozimych – już w lipcu,
- po rzepaku – w sierpniu,
- po późniejszych uprawach – najpóźniej do połowy września.
Zbyt późny siew to jak wysłanie wojska na pole bez broni – rośliny nie zdążą się rozwinąć i nie spełnią swojej roli.
Jak siać poplony?
Technologia siewu zależy od gospodarstwa, ale najczęściej stosuje się:
- siew bezpośredni w ściernisko – szybki i oszczędny,
- siew po płytkiej uprawie (gruber, talerzówka) – lepszy kontakt nasion z glebą,
- siew w mulcz – ogranicza utratę wody i poprawia warunki dla wschodów.
Nie wolno zapominać o właściwej normie wysiewu – zbyt gęsty poplon będzie konkurencją sam dla siebie, a zbyt rzadki nie okryje gleby.
Najczęstsze błędy przy uprawie poplonów
Rolnicy, którzy po raz pierwszy próbują siać międzyplony, często popełniają kilka typowych błędów:
- zbyt późny termin siewu – rośliny nie zdążą się ukorzenić,
- brak dopasowania gatunku do stanowiska – np. wysiew gorczycy na polu z problemem kiły kapusty,
- niedostosowanie mieszanki do celu – zamiast poprawy struktury gleby otrzymujemy tylko masę zieloną,
- brak planu w płodozmianie – niektóre rośliny poplonowe mogą zwiększać presję chorób w kolejnych uprawach.
Poplony a ekoschematy
W ramach Wspólnej Polityki Rolnej poplony wpisują się w ekoschematy i mogą być dodatkowym źródłem płatności. Odpowiednio zaplanowane międzyplony nie tylko poprawiają glebę, ale też zasilają budżet gospodarstwa.
Podsumowanie – dlaczego gleba nie powinna spać zimą?
Poplony to zielona kołdra, która otula glebę, chroniąc ją przed utratą składników i erozją. Dobrze dobrane gatunki i odpowiedni termin siewu to inwestycja w przyszły plon i w stabilność gospodarstwa. Rolnik, który zostawia pole obsiane poplonem, daje glebie nie odpoczynek, lecz regenerację – a to procentuje w kolejnym sezonie.
źródło zdjęcia: https://pixabay.com/pl/photos/j%C4%99czmie%C5%84-pole-j%C4%99czmienia-pole-zbo%C5%BCa-5249498/
Anna Miller