Okres żniw to jeden z najcięższych momentów w roku dla rolników – długie godziny pracy, presja czasu i duże maszyny to codzienność na polach. Ale to też czas, gdy najczęściej dochodzi do wypadków. KRUS alarmuje: liczba urazów podczas żniw niepokojąco rośnie, a wiele z nich można byłoby uniknąć, stosując kilka prostych zasad.
Upadki z kombajnów i traktorów – najczęstszy scenariusz
Wielu rolników nie zdaje sobie sprawy, że najwięcej wypadków nie dzieje się w czasie koszenia zboża, lecz przy… wsiadaniu i wysiadaniu z maszyn. Pośpiech, brudne schodki, zeskakiwanie zamiast schodzenia – to prosta droga do kontuzji. Złamania, skręcenia, urazy kręgosłupa – wszystko to może wykluczyć z pracy na wiele tygodni, a nawet miesięcy.
Zasada 3 punktów podparcia – klucz do bezpieczeństwa
KRUS przypomina o złotej zasadzie: trzy punkty podparcia. Co to znaczy? Wsiadając lub wysiadając z maszyny, zawsze trzy kończyny powinny mieć kontakt z pojazdem – np. dwie ręce i jedna noga. I nigdy nie zeskakuj z kabiny – nawet jeśli się spieszysz.
Warto też dbać o to, by stopnie i uchwyty były czyste, suche i nieuszkodzone. Wystarczy chwila nieuwagi, by stracić równowagę.
Wypadki w liczbach – jak wygląda sytuacja?
W 2024 roku KRUS odnotował prawie 8 tysięcy wypadków w rolnictwie. Sam trzeci kwartał, czyli czas żniw, to aż ponad 1 700 zdarzeń, w tym wiele z udziałem kombajnów i pras.
Najwięcej wypadków miało miejsce w województwach: lubelskim, mazowieckim i wielkopolskim. Najmniej – w opolskim i lubuskim. Niestety, w ubiegłym sezonie żniwnym odnotowano również 12 wypadków śmiertelnych.
Nie tylko liczby – dramaty rodzin i tragedie osobiste
Wypadek w gospodarstwie to nie tylko ból i rehabilitacja. To też często brak dochodów, konieczność zatrudnienia pomocy, problemy z kontynuowaniem prac polowych. W wielu przypadkach kończy się to rentą inwalidzką – w 2024 roku KRUS przyznał ich ponad 1 700.
Co ważne – aż co trzecia ofiara wypadku to kobieta, a największe ryzyko dotyczy osób między 50 a 59 rokiem życia.
Największe zagrożenia podczas żniw
Oto lista najczęstszych przyczyn wypadków:
- upadki z maszyn rolniczych,
- pochwycenie przez ruchome elementy kombajnu,
- skaleczenia ostrymi częściami,
- przejechania i przygniecenia,
- praca pod wpływem alkoholu,
- udary słoneczne i zasłabnięcia.
KRUS przypomina też, że dzieci nie powinny uczestniczyć w pracy w czasie żniw – to zbyt niebezpieczne, nawet jeśli „tylko pomagają”.
Jak zadbać o swoje bezpieczeństwo? Proste zasady
KRUS apeluje do rolników, by nie ignorowali prostych, ale skutecznych zasad:
- Używaj odpowiedniego obuwia i odzieży ochronnej.
- Stosuj zasadę 3 punktów podparcia.
- Nie naprawiaj maszyn podczas pracy.
- Zadbaj o czystość schodków i uchwytów.
- Zawsze miej telefon przy sobie, znacz miejsce pracy (GPS) – to może uratować życie.
Nie zapominaj też, że za kierownicą – również kombajnu – absolutnie nie wolno być pod wpływem alkoholu.
Bezpieczeństwo to inwestycja, nie przeszkoda
Choć tempo prac podczas żniw jest ogromne, a każda minuta się liczy, nie warto oszczędzać czasu kosztem zdrowia. Wypadek może zablokować prace na całe tygodnie, a w najgorszym przypadku zakończyć się tragicznie.
Dlatego zanim znów wejdziesz do kabiny – pomyśl, czy robisz to bezpiecznie. Bo Twoje zdrowie i życie są najważniejsze – nie tylko dla Ciebie, ale i dla Twoich bliskich.